Endülüs, araplar tarafından İspanya için kullanılan, fetih sonrası da ispanyolcaya “andalucia” şeklinde geçerek “müslüman ispanya” anlamında kullanılan kelimedir. Kökeni tam anlamıyla tespit edilebilmiş olmasa da hakkında farklı görüşler vardır:
- İspanya’nın güneyinde bir dönem hüküm süren Vandallar tarafından Vandallar ülkesi olarak tanımlanan "vandalicia" kelimesinden türetildiği düşünülmektedir.
- Nuh tufanı sonrası Endülüs bölgesine yerleşen kavmin adının endeliş veya endelüş olduğu ve sonradan kelimenin arapçalaştırılarak “ş” harfinin “s” harfine dönüştürüldüğü düşünülmektedir.
- Atlantis kelimesinin arapçalaştırılmış halinin endülüs olduğu iddia edilmektedir ancak atlantis olarak adlandırılan bölgenin neresi olduğu bilinmediğinden bu düşünce yalnızca bir iddiadan ibarettir.
- Arapların bölgeyi fethi ile vizigotların hakimiyetinin son bulması üzerine vizigot’ların kendi ülkelerini tanımladıkları "Landahlouts" kelimesinin arapça telaffuzunun olduğu düşünülmektedir. Landahlouts da miras kalan topraklar, kader ülkesi, şans ülkesi gibi anlamlara gelmektedir. Bu ihtimal tarihi kaynaklar itibariyle daha baskın görülmektedir.
Hristiyanların yaklaşık 8 asır süren “reconquista” (Endülüs’ü müslümanlardan geri alma) olarak adlandırdıkları dönemin seyri içerisinde İslam Devletinin hakimiyet alanının küçülmesi sonrası Endülüs adı sadece küçük Benî Ahmer (Nasrî) Emirliği’nin idaresindeki topraklara münhasır kaldı. Andalucia ismi bugün İspanya’da hâlâ kullanılmakta ve Almeria (Meriye), Granada (Gırnata), Jaén (Ceyyân), Córdoba (Kurtuba), Sevilla (İşbîliye), Huelva (Velbe), Malaga (Mâleka) ve Cádiz (Kādis) vilâyetlerini içine alan bölgeyi ifade etmektedir.
